Coördinatie van socialezekerheidsstelsels in Europa
In verband met het vrije verkeer van werknemers en diensten in de Europese Unie is het van bijzonder belang om te zorgen voor een gepast stelsel van sociale zekerheid voor de personen die van het ene EU-land naar het andere migreren, ongeacht hun thuisland. Om deze reden zijn er voorschriften vastgelegd voor de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels tussen landen.
Deze voorschriften zijn vastgelegd in internationale verdragen (gesloten tussen meerdere landen) en in wetsbesluiten van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie, zoals: Verordening (EEG) nr. 1408/71 van de Raad, Verordening (EEG) nr. 574/72 van de Raad, Verordening (EG) nr. 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad, Verordening (EG) nr. 987/2009 van het Europees Parlement en de Raad. De laatste twee documenten zijn op 1 mei 2010 in werking getreden en hebben belangrijke wijzigingen aangebracht in het systeem van coördinatie van socialezekerheidsstelsels (zie ook A1/E101). De overige documenten zijn in mindere mate van toepassing.
De bovengenoemde voorschriften zijn gebaseerd op 4 basisprincipes:
1) het gelijkheidsbeginsel bij de uitvoering van wetgeving omtrent sociale zekerheid (verbod van discriminatie);
2) het beginsel van eenheid van het toepasselijke recht (personen die gebruik maken van de sociale zekerheid kunnen niet in meerdere landen verzekerd zijn, maar moeten wel in ten minste één land verzekerd zijn);
3) behoud van reeds verworven rechten en rechten die juist verworven worden (bij verhuizing naar een ander land blijven de in het thuisland toegekende uitkeringen en voorzieningen voortvloeiende uit sociale zekerheid van kracht);
4) het beginsel van samentelling van tijdvakken (de toegekende uitkeringen en voorzieningen voortvloeiende uit sociale zekerheid worden berekend op grond van tijdvakken, inclusief in andere Lidstaten).
De Coördinatie geldt niet alleen in de Europese Unie (Duitsland, Oostenrijk, België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Estland, Spanje, Finland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Polen, Portugal, de Tsjechische Republiek, Roemenië, Slowakije, Slovenië, Spanje, Zweden), maar ook in de Europese Economische Ruimte (Liechtenstein, Noorwegen en IJsland) en in Zwitserland.